Rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można wyłącznie przez testament. Ustawodawca wprowadził zakaz testamentów wspólnych, co oznacza, że oświadczenie woli zawierające rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci może dotyczyć tylko jednej osoby. Nie jest zatem dopuszczalne, aby np. małżonkowie wspólnie sporządzili testament, każdy z nich powinien swoją ostatnią wolę zawrzeć w osobnym dokumencie.                                                                                 Spadkodawca ma swobodę w dysponowaniu swoim majątkiem. Ta swoboda oznacza możliwość powołania dowolnej osoby ( z kręgu krewnych lub całkowicie obcych) o ile osoba ta żyje w chwili otwarcia spadku (tj. w chwili śmierci spadkodawcy), a w przypadku osób prawnych musi ona istnieć w chwili otwarcia spadku.

W testamencie do dziedziczenia można powołać jedną lub więcej osób. Jeżeli powołanie do spadku ma dotyczyć więcej niż jednej osoby, to spadkodawca powinien określić ich udziały Jeżeli tego nie zrobi każdy ze spadkobierców będzie dziedziczył w częściach równych.  Nie jest konieczne wskazywanie  imienia i nazwiska spadkobiercy, ale konieczne jest użycie takich określeń przez testatora, aby było możliwe zindywidualizowanie tej osoby np. „ spadek po mnie ma dziedziczyć mój najstarszy syn”. Spadkodawca może użyć w testamencie zwrotów jakichkolwiek, z których będzie wynikała wola powołania do dziedziczenia np. „powołuję do spadku, ustanawiam spadkobiercą po mnie”, przekazuję spadek po mnie”.

Spadkodawca nie może jednak powołać spadkobiercy pod warunkiem ( np. „Ustawiam spadkobiercą mojego najstarszego syna pod warunkiem, że zawrze on związek małżeński")  lub z zastrzeżeniem terminu. Takie zastrzeżenia uważa się za nie istniejące, chyba że z treści tego testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany. Wówczas takie zastrzeżenia spowodują nieważność testamentu.

Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament jak i jego poszczególne postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić w sposób dorozumiany np. jeżeli w tym celu testator zniszczy taki dokument, lub też sporządzi nowy testament, w którym odwoła wcześniej spisaną ostatnią wolę.

Sylwia Zaręba radca prawny

www.radca-poznan.eu