Na władzę rodzicielską składają się uprawienia i obowiązki rodzica względem małoletniego dziecka. Chodzi tu przede wszystkim o obowiązki i prawa mające na celu zapewnienie należytej pieczy nad osobą dziecka jak i jego majątkiem.

Władza rodzicielska powinna być wykonywana zgodnie z dobrem dziecka.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, to każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie a w braku porozumienia rozstrzyga miedzy nimi sąd opiekuńczy.

Rodziców można pozbawić władzy rodzicielskiej, jeżeli:

- władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody ( np. nieuleczalna choroba rodzica uniemożliwiająca sprawowanie opieki, odbywanie przez rodzica długoletniej kary pozbawienia wolności, wyjazd na stałe zagranicę, zaginięcie rodzica)

- rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka ( np. bicie, molestowanie, rozpijanie i poniżanie dziecka, brak zainteresowania losem dziecka, tolerowanie złego zachowania dziecka, nakłanianie dziecka do popełnienia przestępstwa)

- w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej można orzec pozbawienie władzy rodzicielskiej, jeżeli rodzice trwale nie interesują się dzieckiem.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

O pozbawieniu władzy rodzicielskiej orzeka sąd opiekuńczy (sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania dziecka). Sprawa może być wszczęta z urzędu lub na wniosek (opłata od wniosku wynosi 40zł).

Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie może decydować o losie dziecka ( np. nie może decydować o wyborze szkoły dziecka, leczeniu, wyjazdach zagranicznych, miejscu zamieszkania), nie może też zarządzać majątkiem dziecka. Pomimo pozbawienia władzy rodzicielskiej rodzic ma nadal obowiązek alimentacyjny względem dziecka. Dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicu. Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej ma prawo do kontaktów z dzieckiem, chyba że w orzeczeniu sąd wyraźnie zakaże kontaktów osobistych z dzieckiem.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej obojga rodziców umożliwia adopcję dziecka.

W przypadku ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd może przywrócić władzę rodzicielską.

Sylwia Zaręba

radca prawny

www.radca-poznan.eu